Wet op de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten. Compromitteren van constitutionele rechten of bijdragen aan collectieve veiligheid? (PDF)

Essay from the year 2018 in the subject Politics - Topic: Peace and Conflict, Security, grade: 7,0, Utrecht University, course: De Historisering van Veiligheid, language: Dutch, abstract: Op 21 maart 2018 mochten alle Nederlandse stemgerechtigden in een referendum hun oordeel geven over de zogenoemde 'Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten' (Wiv 2017). Volgens de Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst (AIVD) biedt deze wet hen het 'noodzakelijke gereedschap om ook in de moderne tijd terrorisme, spionage en cyberaanvallen vroegtijdig te ontdekken.' Over deze wet ontstond een groot maatschappelijk debat waarin tegenstanders argwanend naar de nieuwe wettelijke verworvenheden van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten keken, waarmee de diensten op grote schaal gegevens en netwerken van burgers af kunnen tappen. In het huidige wetenschappelijke discours bestaat nog maar relatief weinig literatuur over de impact van de nieuwe 'Inlichtingenwet', omdat zij nog erg jong is, maar het debat over de fragiele balans tussen privacy en veiligheid bestaat al geruime tijd. De paradox van een inlichtingen- en veiligheidsdienst die in het geheim in een democratische rechtsstaat opereert en speciale bevoegdheden bezit om haar eigen burgers te monitoren, hetzij binnen de kaders van de wet, wordt door academicus Eleni Braat zelfs het laatste overblijfsel van autoritaire regimes die een democratiserend proces zijn doorlopen genoemd. Echter in onze moderne wereld, waarin conventionele oorlogsvoering steeds minder wordt toegepast en de dreiging in een groeiende frequentie bestaat uit eenlingen die vanuit een extremistische ideologie terroristische aanslagen plegen, hebben Westerse landen meer dan ooit behoefte aan een efficiënte en slagkrachtige inlichtingen- en veiligheidsdienst. Het lijkt dan ook dat de preventieve opsporing en in een enkel geval zelfs verijdeling van een terroristische daad acties van deze diensten zijn die leiden tot een sentiment van collectieve veiligheid, dat het bestaan van dit soort diensten en hun heimelijke werkzaamheden legitimeren.